به گزارش موتورسیکلت نیوز، محمدعلی نژادیان در شماره جدید نشریه صنعت موتورسیکلت نوشت:
طبق قانون در ایران امکان شماره‌گذاری موتورسیکلت بالای 249 سی‌سی وجود ندارد. یک شرکت مونتاژکننده موتورسیکلت برای اخذ پلاک نیاز به دریافت مجوزهایی دارد که در آن همه مشخصات قوای محرکه و دیگر اجزای محصول مورد آزمون قرار گرفته و تست و کنترل می‌شود و در نهایت مجوز نهایی از مسیر سازمان ملی استاندارد ایران، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صنعت، معدن و تجارت و معاونت فنی و مهندسی راهور ناجا می‌گذرد. در نتیجه احتمال این کار بسیار کم است.
“روال به این صورت است که نمونه موتورسیکلت در یکی از آزمایشگاه‌های همکار سازمان ملی استاندارد ایران مانند آزمایشگاه شکوه پارس آزمون، توان سازان و … تست و آزمون شده و برای آن گواهینامه استاندارد تاییدیه نوع[1] صادر می‌شود.
تایید نوع رویه‌ای است که بر اساس آن مرجع تایید، گواهی می‌دهد نوعی از وسیله نقلیه، سیستم، قطعه یا مجموعه فنی مجزا، الزامات فنی و مقررات اجرایی مربوط به استاندارد ملی مرجع به شماره ۶۹۲۴ (EC/2007/46) یا استانداردهای جداگانه مربوطه را برآورده می‌سازد. هـدف از تائید نوع خودرو، حصول اطمینان از رعایت ویژگی‌های ایمنی، زیست‌محیطی و عملکردی در طراحی و ساخت آن است.
لازم به توضیح است، واحد تولیدی جهت تایید و اخذ پلاک قبلا باید با یکی از شرکت‌های طرف قرارداد با سازمان محیط زیست جهت بررسی موارد زیست محیطی محصول از جمله آلایندگی گازی و صوتی اقدام نماید که بعد از انجام این آزمون‌ها و صدور گواهی تایید نوع، از طرف سازمان حفاظت محیط زیست نام موتورسیکلت مورد نظر در لیست شرکت بازرسی اضافه شده و بعد از تایید سازمان محیط زیست به پلیس اعلام می‌گردد تا فرآيند مجوز شماره‌گذارى موتورسيكلت طى شود.
البته بررسی محصولات فقط به اخذ پلاک ختم نمی‌شود بلکه بعد از دریافت تمام مجوزها در حین تولید و در زمان‌های مختلف که معمولا هم سرزده است، توسط شرکت‌های بازرسی مانند شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، شرکت بازرسی مهندسی آزمون آسا پارسه و… بازدید و نمونه‌هایی به‌طور تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار می‌گیرد و برای آن گواهینامه استاندارد تطابق تولید صادر می‌شود.
در واقع تطابق تولید، قابلیت تولید مداوم محصولات مطابق مشخصات، ویژگی‌های ایمنی و عملکردی و الزامات کیفی و علامت‌گذاری در تایید نوع است. تائید نوع و تطابق تولید با انجام آزمون‌ها، بررسی و تحلیل مدارک و گزارشات آزمون‌ها و همچنین بازرسی‌های ادواری از فرآیندهای خط تولید صورت می‌گیرد.
فروش انواع لوازم و تجهیزات موتورسیکلت در سایت موتور پیرهادی
روال کار شرکت های بازرسی از ابتدای دریافت مجوزها تا نظارت بر تولید به این صورت است که این شرکت‌ها باتوجه به مراحل و شرایط تعریف شده در استاندارد ملی 7558 و همچنین ابلاغیه‌ها و دستوالعمل‌های «سازمان ملی استاندارد ایران» (مرجع ذیصلاح) و با توجه به این که کدام یک از استانداردهای ذکر شده در این استاندارد، مشمول موتورسیکلت مورد نظر می‌شود، فرآیند تاییدیه نوع محصول را تکمیل نموده و مدارک مورد نظر را به مسئول ذیصلاح (اداره استاندارد استان) ارائه می‌دهد.
همچنين قبل از شروع به کار يك واحد تولیدی موتورسيكلت، آن واحد تولیدی باید یک قرارداد همکاری با یکی از شرکت‌های بازرسی تایید شده از سوی سازمان ملی استاندارد ایران تنظیم کند. از جمله مواردی که شرکت بازرسی از ابتدای تاسیس يك کارخانه موتورسيكلت، باید جهت اخذ گواهی تایید نوع، به‌طور دقیق بر آن نظارت داشته باشد، می‌توان به فرم ارزیابی اولیه کارخانه اشاره کرد و از جمله مواردی که در این فرم آمده است و واحد تولیدی موظف به تهیه و آماده‌سازی آن جهت اجراست، دستگاه‌های تست پایان خط تولید مثل دستگاه تست لاين (دستگاه تست چراغ، همراستایی، دستگاه کنترل میزان آلایندگی در حالت درجا، تست ترمز، سرعت و کیلومتر) است.
ضمناً واحد تولیدی باید یک طرح کنترلی، برای تحت کنترل قراردادن محصول به لحاظ کیفی از ابتدای ورود به انبار، حین تولید و پایان تولید ارائه دهد. از دیگر موارد فرم ارزیابی، می‌توان به داشتن گواهی ایزو اشاره کرد.
همچنین واحد تولیدی باید برای خدمات پس از فروش خود مدارک و مستندات به شرکت بازرسی ارائه دهد.
در نهايت، پس از تکمیل فرم ارزیابی اولیه کارخانه توسط شرکت بازرسی و رفع نواقص، آن واحد تولیدی می‌تواند نمونه اولیه از محصولی که در آینده برای تولید انبوه در نظر دارد را به شرکت بازرسی معرفی کند و اگر نمونه ارائه شده از برند یا تولید کننده غیر از کشور چین باشد، باید مدارک ثبت برند به شرکت بازرسی از سوی سازنده ارائه گردد.
بعد از معرفی محصول توسط سازنده و ارائه سایر مدارک مربوط به موتورسیکلت، از جمله طرح کنترلی، پیوست ت (گواهی تطابق تولید )، پیوست ب (مشخصات محصول)، فهرست قطعات محصول، در نهایت شرکت بازرسی با توجه به نوع محصول (بنزینی، برقی، هیبریدی و … ) و نوع کاربری آن و استانداردهای مربوطه براساس استانداردهای اشاره شده در استاندارد تایید نوع (7558) نمونه مورد نظر را به مراکز آزمون مورد تایید سازمان ملی استاندارد ارسال کرده و آزمون‌های مرتبط با آن محصول انجام می‌گردد.
بعد از انجام آزمون‌ها و بررسی آن‌ها، شرکت بازرسی اقدام به تهیه تکنیکال ریپورت برای هر یک از آزمون‌ها کرده و در نهایت فرم گزارش فنی محصول به همراه سایر موارد دریافتی از شرکت که پیشتر ذکر شده را به مسئول ذیصلاح (اداره استاندارد استان) شرکت مورد نظرارسال می‌نماید و مسئول ذیصلاح بعد از تایید مدارک مربوطه را به مرجع ذیصلاح (واحد نظارت بر اجرای استاندارد) ارسال می‌كند، مرجع ذیصلاح نیز بعد از تایید مدارک، گواهی تایید نوع برای محصول صادر می‌کند.
در این گواهی نام موتورسیکلت، شماره گواهی اختصاص داده شده به آن محصول و سایر موارد اشاره شده است. مرجع صدور گواهی بعد از تایید موتورسیکلت، آن را جهت پروسه شماره‌گذاری و تایید به پلیس و وزارت صنایع اعلام می‌کند. “
چند دلیل به نظر بنده وجود دارد که مانع از اجازه تردد موتورهای سنگین می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- شرایط و موقعیت خیابان‌ها و اتوبان‌های ایران مناسب استفاده از حجم‌های بالا نیست. زیرا، معمولا افرادی که سوار بر این موتورسیکلت‌ها می‌شوند خواسته یا ناخواسته تحت تاثیر هیجانات قرار می‌گیرند و باعث ایجاد حادثه می‌شوند
- فرهنگ موتورسواری هنوز به‌طور کامل برای همه افراد علاقه‌مند تبیین نشده و نیاز به کار دارد
- احتمالا وجود تهدیدهای امنیتی یکی از دلایل محدودیت‌های استفاده از موتورسیکلت‌های سنگین باشد. زیرا، استفاده از انواع دوچرخ برای فرار از دست پلیس و رهایی از ترافیک مورد پسند تروریست‌ها و یا افراد خلافکار است
نظر سردار سیدکمال هادیانفر درباره موتورسیکلت‌های بالای 250 سی‌سی
رئیس پلیس راهور ناجا گفت: ورود و استفاده از موتورسیکلت‌های بالای ۲۵۰ سی‌سی ممنوع است و اگر داخل کشور بیاید، قطعا به‌عنوان قاچاق محسوب می‌شود.
سردار سیدکمال هادیانفر اظهار کرد: ما در کشور خودمان بالغ بر ۱۲ میلیون موتورسیکلت داریم که بیشتر به‌عنوان وسیله کار و معیشت هموطنان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: ورود و استفاده از موتورسیکلت‌های بالای ۲۵۰ سی‌سی ممنوع است و این شرط همچنان ادامه دارد و اگر داخل کشور بیاید قطعا به‌عنوان قاچاق محسوب می‌شود، زیرا از مبادی رسمی اجازه ورود به کشور را ندارند.
رئیس پلیس راهور ناجا افزود: به این موتورها مجوز داده نمی‌شود، ثبت سفارشی صورت نمی‌گیرد و گمرک‌ها ترخیص‌کننده آن هستند؛ هیج مرجع یا سازمانی برای تردد این موتورها مجوز صادر نمی‌کنند به جز دستورالعملی که پلیس راهور برای دستگاه‌های امنیتی انتظامی صادر کرده که می‌توانند از موتورهای بالا ۲۵۰ سی‌سی برای مدیریت ترافیک استفاده کند.
سردار هادیانفر تصریح کرد: موتورسیکلت‌های بدون پلاک هم نام‌شان موتورسیکلت‌های مخدوش است یا شاید سرقتی باشند. البته تمام آن‌ها در سامانه ثبت شدند، ما موتورسیکلتی نداریم که پلاک نداشته باشد. چون اگر وجود داشته باشد حتما جرم است. تمام موتورها باید پلاک شوند.
وی گفت: اگر به کسی موتورسیکلت بدون پلاک و سند را برای خرید ارجاع دادند، این کار را انجام ندهد. چون موتور مسروقه محسوب می‌شود.
[1] Type Approval
[2] ISQI
[3] COP
[4] مهندس محسن دیانتی
- نژادیان، محمدعلی(1398)، تاریخچه صنعت موتورسیکلت ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات موفقیت شناسی
[5] هادیانفر، سیدکمال(1400)، موتورسیکلت‌های بدون پلاک نخرید جرم است، همشهری آنلاین، 12 خرداد 1400، کدخبر: 605075
